Cái chết của 39 người Trung Quốc trong xe tải ở Anh chỉ là phần nổi của đường dây buôn lậu người trị giá hàng tỷ USD mà các băng đảng tội phạm xuyên quốc gia đang vận hành.
Sự tàn khốc của đường dây buôn người đã lộ rõ sau khi thi thể 39 người được tìm thấy trong xe container đông lạnh ở Essex, Anh. Nhiều vụ chết người thảm khốc tương tự từng xảy ra trên những chiếc xe như vậy khiến chúng gắn với biệt danh “quan tài thép”.
Băng đảng buôn lậu người có hành vi tàn bạo như các băng đảng ma túy trên thế giới, nhưng các băng đảng này không vận chuyển hàng trắng. Chúng buôn lậu người, trong đường dây mua bán chết chóc trị giá hơn 7 tỷ USD, thu hút lượng lớn người di cư bất hợp pháp đến Anh.
The Sun đã trò chuyện với các chuyên gia, cựu cảnh sát và ông chủ các hãng vận tải để khám phá mức độ kinh hoàng của buôn lậu người và tại sao nó lớn hơn bao giờ hết. Những sự thật hé lộ thực sự gây sốc.
Các băng đảng nổ súng vào người di cư để ép họ lên các xe tải của Anh. Chúng sử dụng các tuyến đường mới đến Anh với an ninh lỏng lẻo. Chúng thích xe tải vì có thể kiểm soát và che giấu người bên trong. Các đầu nậu buôn lậu người tăng vọt khi người dân tìm cách chạy trốn khỏi xung đột, nghèo đói và bất ổn.
Các băng đảng ngày càng tàn nhẫn, sẵn sàng giết bất kỳ ai trong đoàn làm chậm lộ trình của chúng.
58 người Trung Quốc từng chết ngạt
Buôn lậu người từ lâu là vấn đề lớn đối với nước Anh. Năm 2000, 58 người nhập cư bất hợp pháp từ Trung Quốc được tìm thấy chết ngạt trong thùng một xe tải tại cảng Dover ở Kent.
 |
| Container chứa 58 người chết ngạt đến từ Trung Quốc được phát hiện vào năm 2000. Ảnh: PA. |
Đặc biệt, những năm gần đây, dòng người di cư chạy trốn khỏi chiến tranh, nghèo đói, bất ổn ở quê nhà tăng đột biến. Họ tìm đến nước Anh mong có được sự an toàn ở vương quốc giàu có khiến tình hình leo thang một cách nguy hiểm.
Cơ quan tội phạm quốc gia (NCA) báo cáo số lượng người di cư bị bọn buôn lậu người đưa vào Anh bằng các xe container đã tăng đột biến từ năm ngoái. Trong tháng 5, NCA cảnh báo có sự gia tăng sử dụng các phương pháp nguy hiểm để nhập cảnh bất hợp pháp vào Anh được bọn buôn lậu người có tổ chức thực hiện.
“Ngành công nghiệp buôn lậu người trị giá hơn 7 tỷ USD mỗi năm và có thể cao hơn nhiều”, Ilias Chatzis, Trưởng bộ phận buôn lậu và buôn lậu người của Liên Hợp Quốc, cho biết.
Giấc mơ đổi đời với tấm vé 13.000 USD
Đối với các băng đảng, buôn lậu người là món hời béo bở, giống như ma túy. Chúng bán lời hứa về cuộc sống “trong mơ” cho người di cư, nếu họ sống sót sau chuyến nhập cư bất hợp pháp trị giá tới 12.812 USD mỗi người.
Harjap Bhangal, một luật sư về di trú, nói: “Tiền kiếm được từ buôn lậu người thậm chí còn nhiều hơn buôn ma túy, trong khi mức án cho tội danh buôn người rất nhẹ, thường bị bỏ qua”.
Một băng đảng được mệnh danh là “không thể đụng tới” đã kiếm được khoản tiền lớn từ “dịch vụ tận nhà cao cấp”, đưa người di cư đến các địa điểm chọn trước ở Anh, trước khi bị bắt vào tháng 7.
Trong tháng 1, một kẻ buôn lậu người ở Afghanistan đã khoe đưa khoảng 300 người di cư vượt qua eo biển Manche. Hắn nói đã lập đường dây trên tàu cao tốc đến Anh với chi phí 7.700 USD/người.
Hắn nói với The Sun từ Calais, Pháp: “Nếu cảnh sát bắt được bạn, anh ta sẽ không trả lại tiền”. Trong nhiều trường hợp, kẻ chủ mưu an toàn trong bóng tối, cách xa nước Anh. Chúng nhận tiền mặt, sau đó chất người di cư lên những chiếc xe tải, đôi khi theo nhóm 40-50 người chật cứng trong những chiếc xe.
 |
| Một khu lều của người di cư ở Calais, Pháp, nơi Alan Hoger tuyên bố đã đưa hơn 300 người nhập cư trái phép vào Anh. Ảnh: The Sun. |
“Tất cả đều là trò chơi số phận. Một kẻ buôn ma túy có buôn lậu 10 kg nếu anh ta có thể vận chuyển tới 100 kg không, tất nhiên là không, những kẻ buôn người cũng thế”, Peter Bleksley, cựu điều tra viên thuộc Sở Cảnh sát London, nói.
Ông cho biết thêm những người bị bắt phần lớn là tay chân cấp dưới như lái xe, lái thuyền, nhưng kẻ cầm đầu hầu như chưa từng bị bắt hầu tòa. “Bởi vì họ không ở trong vương quốc Anh”, ông nói.
Đó cũng là vấn đề mà luật sư Harjap lặp lại: “Không có sự răn đe, nó không giống như việc họ có thể bị giam 30 năm”.
Kẽ hở tại những cảng an ninh lỏng lẻo
Một ông chủ trong ngành vận tải có tên John Vincent cho biết các băng nhóm ngày càng ẩn mình kín kẽ, để tránh bị để mắt trong việc qua lại với người di cư.
Penfro Peche, công ty của ông Vincent, bị những kẻ buôn người nhắm tới, với ít nhất 8 người nhập cư bất hợp pháp đã bị phát hiện trốn trong các thùng cá trong một xe tải ở Warwickshire mới chỉ vài tháng trước.
“Nơi duy nhất họ hẳn là có thể lẻn vào xe là trên phà (từ Pháp)”, ông Vincent nhận định. “Chiếc xe tải thường được kiểm tra trước khi lên phà”.
Một giả thuyết được các ông chủ trong ngành vận tải cùng chia sẻ là các băng nhóm buôn người nhồi nhét các gia đình di dân vào những xe tải để đưa lên phà bởi những phương tiện này ít bị kiểm tra kỹ lưỡng hơn so với xe container.
Một khi đã lên phà, người di cư sau đó có thể được đưa lậu vào những xe lớn hơn. “Chúng luôn tìm ra những cách mới để đưa lậu người đi”, ông Vincent nói.
Chiến thuật tinh vi
Luật sư về nhập cư Harjap Bhangal từng làm việc với nhiều di dân tới Anh. Ông mô tả hành trình điển hình đầy nguy hiểm của những người chọn con đường chết chóc này như sau: “Họ băng qua những cánh rừng, phải tá túc trong những căn lều gỗ. Thiếu thốn nhà vệ sinh khiến nhiều người đổ bệnh”.
“Rất nhiều người không biết họ đang đi đâu, số phận phụ thuộc vào những băng đảng buôn người. Hành trình thường bắt đầu bằng vay nợ. Nếu nạn nhân không trả nợ cho băng đảng buôn người, chúng sẽ bắt cóc và giữ gia đình họ làm con tin. Đây là tình cảnh chung của nhiều di dân Trung Quốc”.
“Những di dân bị nhốt trong xe tối, không được gây tiếng động. Tất cả những gì họ biết là xe đang di chuyển, cho tới khi nó dừng lại. Những kẻ buôn người hành động hết sức tàn nhẫn. Nếu ai đó khiến nhóm di cư bị chậm lại, chúng sẵn sàng giết chết người đó. Nhiều người đã không thể đi trọn hành trình”.
Richard Burnett, Giám đốc điều hành của Hiệp hội Vận tải Đường bộ có trụ sở tại Anh, cho biết các băng đảng đang ngày càng né tránh các cảng lớn như Calais để tìm tới những tuyến đường mới với an ninh “lỏng lẻo” hơn.
“Calais trang bị các tính năng đặc biệt như máy đo nhịp tim, máy theo dõi CO2 và chó nghiệp vụ có thể phát hiện người di cư ở phía sau toa kéo của một chiếc xe tải”, ông Burnett giải thích. Thay vào đó, các băng đảng có thể dùng những tuyến đường như Cherbourg hay Roscoff, vị giám đốc nói thêm.
Bên cạnh đó, một số được cho là hối lộ các nhân viên hải quan. “Không có điều gì thể hiện Lực lượng Biên phòng Anh tham gia vào việc này, nhưng các băng đảng buôn người có quyền lực quá mạnh, đến mức chúng có thể mua chuộc an ninh ở các cảng châu Âu”, ông Roscoff nói.
Đối với các tài xế xe tải đường dài, nguy cơ bị trà trộn người di cư luôn hiện hữu. Họ phải cẩn thận mỗi khi đỗ xe, cần kiểm tra kỹ lưỡng và không thể dừng nghỉ lâu ở những nơi gần cảng biển.
Tài xế có thể bị phạt hơn 2.000 USD đối với mỗi người di cư bị phát hiện trên xe.
“Đây là hoạt động di cư do băng đảng cầm đầu, chúng hết sức tinh vi”, ông Burnett thừa nhận. “Khi xe dừng nghỉ ban đêm, họ sẽ tháo chốt bản lề trên xe moóc, đưa người di cư vào sau đó bắt vít lại để tài xế không biết. Hoặc họ sẽ khoan một lỗ xuyên qua nóc xe”.
Vì sao nhiều người Trung Quốc tìm cách di cư sang Anh?
Cái chết của 39 người Trung Quốc trong một xe tải ở Anh khiến cả thế giới kinh hoàng. Chưa có nhiều thông tin được làm sáng tỏ về các nạn nhân, về lý do và bằng cách nào họ chấp nhận đi một chặng đường dài như vậy trong một chiếc xe tải đông lạnh.
Một vụ điều tra theo hướng giết người đang được triển khai. Văn phòng công tố liên bang Bỉ cũng mở cuộc điều tra riêng. Thủ tướng Anh Boris Johnson kêu gọi phải truy tìm và đưa những kẻ phải chịu trách nhiệm về vụ việc ra trước công lý.
Nhưng có một câu hỏi khiến nhiều người bối rối: Vì sao công dân của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đi theo cách đó để đến Anh, bằng cách tự nguyện hay bị ép buộc?
Theo tổ chức nghiên cứu MPI, trong gần 258 triệu người di cư trên thế giới thì có 10 triệu công dân Trung Quốc, khiến Trung Quốc trở thành nước xếp thứ tư thế giới về số lượng di dân quốc tế.
Hầu hết số đó, khoảng 2,5 triệu người, tìm sang Mỹ, còn 712.000 sang Canada và 473.000 sang Úc.
Theo MPI, tăng trưởng kinh tế nhanh chóng của Trung Quốc trong những năm gần đây càng làm tăng dấu dân kinh tế và địa chính trị của Trung Quốc khắp thế giới.
Ví dụ, năm 2018, hơn 730.000 visa được chính phủ Anh cấp cho người Trung Quốc, tăng 11% so với năm trước.
Người di cư là ai?
Có một giả định rằng người di cư là người nghèo nhất trong xã hội, đi tìm kiếm việc làm đòi hỏi tay nghề thấp hoặc chạy trốn khủng bố. Nhưng điều này không phải lúc nào cũng đúng, nhất là với người di cư từ Trung Quốc.
“Người di cư từ Trung Quốc rất đa dạng, từ tay nghề thấp đến tay nghề cao”, bà Natalia Banulescu-Bogdan, phó giám đốc chương trình quốc tế của MPI, nói với CNN.
Những người Trung Quốc tìm đường sang châu Âu hoặc Mỹ không phải những người nghèo nhất trong những người nghèo, vì những chuyến đi như vậy rất tốn tiền, dù bằng con đường hợp pháp hay phi pháp, bà Banulescu-Bogdan nói.
Nếu đi qua con đường hợp pháp, họ phải làm hộ chiếu và xin cấp visa. Nếu qua con đường trái phép, những kẻ buôn người thu phí rất cao, và họ phải có trình độ nhất định mới hiểu được các rủi ro và cơ hội. Đi theo cách bất hợp pháp thường liên quan đến một mạng lưới rất phức tạp. Vì thế, những người di cư muốn đi theo cách này thường có người thân đang ở nước mà họ muốn đến.
Di cư từ Trung Quốc diễn ra dưới nhiều dạng. Theo các chuyên gia, nơi những người có tay nghề chọn để sống rất khác so với cách chọn của lao động tay nghề thấp.
“Có con đường di cư cho những người trình độ cao đến các trường học, trong ngành khoa học và công nghệ để đưa họ đến Mỹ và các nước thu nhập cao khác. Ngoài ra có con đường cho công nhân muốn sang châu Phi hoặc Đông Âu để làm trong ngành xây dựng”, bà Banulescu-Bogdan giải thích.
Theo MPI, đang có từ 10-20% người di cư Trung Quốc đang ở châu Phi và làm việc trong các lĩnh vực kinh tế xã hội rất đa dạng.
Ngoài ra còn có những sinh viên Trung Quốc đang học ở nước ngoài. Tại Anh, gần 100.000 visa du học hạng 4 được cấp cho người Trung Quốc.
Nhà kinh tế học Christian Dustmann, công tác tại Trung tâm nghiên cứu và phân tích di cư, trụ sở tại Anh, cho biết nhiều sinh viên Trung Quốc ở Anh xuất thân từ gia đình giàu có. “Họ sẵn sàng trả phí cao và sống ở những thành phố đắt đỏ như London”, ông Dustmann nói với CNN.
Nền kinh tế bóng tối
Theo báo cáo thường niên năm 2018 của chính phủ Anh về tình trạng nô lệ hiện đại, Trung Quốc là nước xếp thứ tư thế giới về số lượng người di cư trở thành nô lệ hiện đại ở Anh. Năm 2017, 293 nạn nhân nô lệ hiện đại ở Anh đến từ Trung Quốc.
Nhưng ông Dustmann cho biết thêm rằng số người nhập cư trái phép từ Trung Quốc vào Anh vẫn nhỏ so với các nước Địa Trung Hải như Tây Ban Nha và Ý, chủ yếu vì con đường khó khăn hơn.
“Dĩ nhiên cũng có những người di cư trái phép từ Trung Quốc đến tất cả các nước châu Âu. Ý là một điểm đến phổ biến. Họ chủ yếu đến làm trong ngành công nghiệp may mặc và chấp nhận lương thấp. Ý có một nền kinh tế trong bóng tối, nơi bạn có thể tìm thấy nhiều người nhập cư từ Trung Quốc và Trung Đông”, ông Dustmann cho biết.
Theo MPI, người Trung Quốc di cư vì nhiều lý do, trong đó có chính trị, chính sách một con và mong muốn đi du học.
Họ đi theo nhiều con đường khác nhau. Một thanh niên muốn tìm cơ hội làm việc ở nước ngoài có thể thuê dịch vụ vận chuyển từ điểm A đến điểm B, nhưng trên đường đi, quan hệ đó có thể biến đổi theo cách lòng vòng và khắc nghiệt hơn.
Một băng nhóm tội phạm có thể kiếm tiền từ những người này, hoặc có nhiều chân rết từ Trung Quốc sang Anh liên quan đến không chỉ một nhóm. Một số tài xế thậm chí còn không biết mình đang được thuê để chở người.
Theo Bình Giang
Tiền phong/CNN