Donald Trump trở thành tổng thống Mỹ thứ 3 trong lịch sử bị luận tội trong phiên bỏ phiếu tối 18/12 ở Washington DC. Hạ viện đã thông qua cả hai cáo buộc đối với ông.
Hai cáo buộc được đưa ra với ông Trump là lạm dụng quyền lực và cản trở quốc hội. TT Trump giờ đối mặt với phiên xử ở Thượng viện, nơi sẽ quyết định có phế truất ông hay không do vi phạm “trọng tội và hành vi phi pháp” theo hiến pháp Mỹ.
Trong một ngày có ý nghĩa lớn đối với hiến pháp Mỹ, các hạ nghị sĩ chủ yếu bỏ phiếu theo quan điểm của đảng – Dân chủ ủng hộ, Cộng hòa chống.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cho biết số phiếu ủng hộ việc luận tội ông Trump ở điều khoản lạm dụng quyền lực này là 230 (nhiều hơn 216 phiếu cần thiết), số phiếu phản đối là 197. Có hai nghị sĩ Dân chủ chống cáo buộc về lạm dụng quyền lực.
Đối với điều khoản luận tội thứ 2 – cản trở quốc hội – Hạ viện Mỹ cho rằng ông Trump đã vi phạm với 228 phiếu thuận và 184 phiếu chống.
Cuộc bỏ phiếu luận tội mở đường cho phiên xử lịch sử ở Thượng viện vào đầu năm tới. Phiên xử sẽ quyết định số phận của TT Trump chỉ 10 tháng trước khi nước Mỹ bước vào ngày bầu cử tổng thống mới.
Thời điểm bỏ phiếu ở Thượng viện hiện chưa rõ khi bà Pelosi chưa thông báo thời điểm gửi đề xuất lên. Đây có thể là thủ thuật của phe Dân chủ dùng để làm áp lực đàm phán với phe Cộng hòa về các chi tiết của phiên xử. Phe Cộng hòa hiện muốn bỏ phiếu nhanh để xóa tội cho ông Trump trong khi phe Dân chủ muốn mời thêm một loạt các nhân chứng ra điều trần ở Thượng viện.
Ngày buồn với nước Mỹ
Bà Pelosi đã đưa 1 cái lườm về phía các hạ nghị sĩ Dân chủ sau khi họ reo hò ăn mừng với kết quả bỏ phiếu điều khoản luận tội thứ nhất.
Chủ tịch Hạ viện từ lâu đã tuyên bố đây là một ngày buồn với nước Mỹ, vì vậy bà tỏ ra không hài lòng khi các đảng viên Dân chủ ăn mừng việc hạ viện thông qua việc luận tội ông Trump ở điều khoản thứ nhất.
Vì vậy sau khi nghe bà Pelosi thông báo kết quả bỏ phiếu điều khoản luận tội thứ hai – cản trở quốc hội – không có tiếng reo hò nào vang lên.
Trước khi cuộc bỏ phiếu chính thức diễn ra, các nhà lập pháp Hạ viện đã có những phát biểu hết sức tâm huyết về sự kiện này.
“Điều đang bị đe doạ ở đây chính là ý niệm về nước Mỹ, vì nước Mỹ là quốc gia dựa trên luật pháp chứ không dựa trên con người”, Hạ nghị sĩ Adam Schiff, Chủ tịch Uỷ ban Tình báo Hạ viện, kết thúc bài phát biểu của phe Dân chủ.
Trong khi đó, ông Trump đang có cuộc vận động tái tranh cử ở bang Michigan và cũng dùng vấn đề này để chỉ trích phe Dân chủ.
“Tiện thể, nó chẳng giống như là chúng ta đang bị luận tội gì cả”, ông Trump nói với đám đông và nhận được những tiếng reo hò.
“Chúng ta không làm gì sai và chúng ta có được sự ủng hộ to lớn của đảng Cộng hòa như chúng ta chưa từng có trước đây”, tổng thống nói với đám đông người ủng hộ.
“Hàng chục triệu người Mỹ sẽ bỏ phiếu năm tới để đưa Pelosi ra khỏi chiếc ghế của bà ấy”, ông Trump nói ở Michigan.
Thượng viện quyết định số phận ông Trump
Trong một thông báo, thư ký báo chí của tổng thống Stephanie Grisham nói ông Trump “tự tin rằng Thượng viện sẽ khôi phục trật tự, công bằng và tính hợp pháp, những thứ đều bị lờ đi trong quy trình tố tụng của hạ viện”.
“Ngài ấy đã chuẩn bị cho những bước tiếp theo và tự tin rằng ngài ấy sẽ được hoàn toàn giải tội”, bà Grisham cho biết.
Trước đó vào ngày 17/12, Ủy ban Thẩm tra các dự luật Hạ viện đã quyết định các vấn đề như thời gian tranh luận và thời điểm bỏ phiếu luận tội Tổng thống Trump. Theo đó, cuộc tranh luận về các điều khoản luận tội diễn ra trong 6 tiếng tại Điện Capitol.
Dù vậy, kể cả khi bị Hạ viện luận tội, Tổng thống Trump vẫn tiếp tục tại nhiệm và chờ xem kết quả bỏ phiếu tại Thượng viện. Cả hai điều khoản luận tội sẽ tiếp tục được đưa lên Thượng viện bỏ phiếu để xác định xem ông Trump có bị phế truất hay không.
Tất nhiên, ai cũng dự đoán tổng thống sẽ được Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát xác định là không có tội. Lãnh đạo phe đa số Thượng viện Mitch McConnell thậm chí còn tuyên bố là “sẽ phối hợp chặt chẽ” với Nhà Trắng về việc này.
Thượng viện nằm trong sự kiểm soát của đảng Cộng hoà với 53/100 ghế, không chỉ vậy, việc luận tội chỉ được diễn ra khi có ít nhất 2/3 phiếu – tương đương 67/100 thượng nghị sĩ ủng hộ luận tội.
Phản ứng của cư dân Little Saigon
Khi hay tin, một số cư dân gốc Việt ở vùng Little Saigon có một số phản ứng trái ngược cũng như trung dung về sự kiện này.
Dù là người theo đảng Cộng Hòa, ông Sáng Lê, cư dân Anaheim, ủng hộ luận tội ông Trump.
“Tôi ủng hộ luận tội ông Trump vì không ai được đứng trên pháp luật. Ngoài vụ Ukraine, ông Trump còn đưa con gái và con rể vào làm việc trong Tòa Bạch Ốc mà không qua kiểm tra lý lịch. Đó là chuyện không thể chấp nhận được. Vụ Ukraine thì quá rõ, Quốc Hội đã chi tiền mà bị ông giữ lại vì mục đích chính trị,” ông Sáng nói, sau khi nhấp một ngụm cà phê tại quán Hạt Ngò, Garden Grove.
Ông nói thêm: “Trong vụ cô gái 16 tuổi người Thụy Điển, Greta Thunberg, được tuần báo Time chọn là ‘Person of the Year,’ ông là người công kích cô vì ông không được in hình trên bìa tạp chí này. Chuyện này là không được. Dù tôi thuộc đảng Cộng Hòa, tôi vẫn không thể bênh ông được vì đây là pháp luật.”
Ông Sơn Trương, cư dân Fountain Valley, đang uống cà phê tại I Planet Coffee, Garden Grove, không đồng ý luận tội ông Trump và nói rằng “Tổng Thống Donald Trump đang làm được việc.”
“Hồi trước, tôi bầu cho bà Hillary Clinton. Nhưng sau khi ông Trump lên làm tổng thống, chỉ vài tháng thôi, tôi thấy ông làm được việc, và kỳ tới, chắc chắn tôi sẽ bầu cho ông,” ông Sơn nói.
Ông giải thích: “Tỉ lệ thất nghiệp của Mỹ hiện nay thấp nhất trong hơn 50 năm, thậm chí nhiều người Việt chúng ta ở đây có việc làm. Vì thế, tôi không đồng ý luận tội Tổng Thống Trump.”
“Tất cả chúng ta ai cũng có lúc sai lúc đúng. Thế nhưng, trong gần 3 năm qua, ông Trump làm được rất nhiều việc, kể cả đối nội lẫn đối ngoại, nhất là việc ông rất cứng rắn với Trung Quốc trong lĩnh vực thương mại,” ông Sơn giải thích thêm.
Và ông khẳng định: “Lần trước tôi đã bầu trật, nhưng lần này thì không. Tôi có quyền thay đổi lá phiếu của tôi.”
Ông Sơn cho biết thêm, ông không thuộc đảng phái nào, chỉ “thấy ai làm tốt là bầu.”
Về chuyện Hạ Viện do đảng Dân Chủ kiểm soát luận tội Tổng Thống Trump, ông Sơn cho rằng vì “họ không có ứng cử viên nào sáng giá để tranh cử với ông Trump vào năm tới nên họ làm như vậy để hình ảnh của ông xấu đi.”
Bà Nguyễn Thị Bảy, cư dân Los Angeles, đang ngồi nghỉ trước thương xá Phước Lộc Thọ, cho biết bà không đồng ý Hạ Viện luận tội tổng thống vì “ông tạo công ăn việc làm và làm cho kinh tế đi lên.”
“Trường hợp ông Trump khác ông Bill Clinton hồi năm 1998. Ông Trump bây giờ tạo ra nhiều công ăn việc làm, thị trường chứng khoán lên,” bà nói.
Tuy nhiên, bà chỉ không hài lòng với chính sách di dân của ông Trump.
“Về di dân, tôi thấy ông làm chưa được, tội nghiệp họ lắm chứ, cũng như người Việt chúng ta. Nên nhớ, những công việc nặng nhọc tại Mỹ đa số do di dân làm. Nếu không có họ, nước Mỹ không được như ngày nay. Nói chung, tôi vẫn ủng hộ ông Trump. Chỉ cần ông sửa chữa thêm một chút là người ta thích ông lắm.”
Ông Dũng Võ, cư dân Forth Smith, tiểu bang Arkansas, cùng gia đình đi mua sắm ở Phước Lộc Thọ, cho biết cả đại gia đình ông ủng hộ ông Trump và phản đối chuyện Hạ Viện luận tội ông.
“Tôi khoái ông này. Ông là một trong những tổng thống giỏi nhất mà tôi biết. Ông nói chuyện không chuyên nghiệp như chính trị gia, nhưng ông làm được việc. Cả đại gia đình tôi ủng hộ ông,” ông Dũng chia sẻ.
Ông nói thêm: “Còn chuyện luận tội ông là tào lao! Vấn đề Ukraine có gì đâu mà luận tội, mà truất phế. Tổng thống chỉ bị truất phế khi nào bán nước, phản quốc, mà phải có bằng chứng đàng hoàng. Đảng Dân Chủ làm ra việc này với mục đích để ông không được tái đắc cử.”
Ông Mẫn Đỗ, cũng sống ở Fountain Valley, ngồi uống cà phê Lee’s Sandwiches trong thương xá Phước Lộc Thọ, Westminster, cho rằng Hạ Viện không nên luận tội Tổng Thống Trump vì trong vụ Ukraine, ông “không làm gì sai trái.”
Ông nói: “Hồi năm 2016, tôi bỏ phiếu cho ông Trump, mấy người trong khu nhà tôi ở họ ghét tôi lắm. Có lần, tôi đang tập thể dục, một ông đi ngang nói với tôi: ‘Trump là thằng nói dóc.’ Tôi đáp lại: ‘Đừng vội kết luận, khi người ta đang làm việc.’ Trong vụ Ukraine, các bộ trưởng nước này không nói gì. Tại sao ông Joe Biden lại đi rêu rao là ông đẩy công tố viên trưởng Ukraine ra khỏi chức vụ? Rồi nữa, bà Nancy Pelosi, chủ tịch Hạ Viện, là người Công Giáo, nhưng lại nói dối. Thay vì gọi là ‘Catholic’ tôi gọi bà là ‘Alcoholic!’”
Ông bạn ngồi uống cà phê chung với ông Mẫn, không cho biết tên, chỉ nói đang sống ở Buena Park, bực mình, nói ông bạn mình “nói quá.”
“Nếu ông Trump không làm gì, tại sao phía Dân Chủ lại có đủ phiếu để luận tội ông?” ông này thắc mắc. “Cái tôi không ưa ông Trump là hay nói dối, lừa lọc, ai cũng chửi. Anh thử nghĩ xem, trong gia đình mình, nếu có một người cha như ông Trump thì con nào chịu cho nổi. Không những tôi ủng hộ luận tội mà tôi còn muốn truất phế ông luôn.”
Tuy có người ủng hộ có người chống ông Trump, cũng có người tỏ ý trung dung trong vụ luận tội này. Đó là ông Vinh Nguyễn, cư dân Anaheim, ngồi cùng bàn với ông Sơn Trương.
“Tôi là người theo đảng Cộng Hòa, nhưng lại bỏ phiếu cho Dân Chủ vì họ giúp người nghèo. Về vụ ông Trump, tôi thấy chưa có gì đáng để luận tội, mà Hạ Viện có luận tội cũng chẳng đi tới đâu. Tôi không đồng ý không phải vì bênh ông ấy, nhưng vì thấy cũng chẳng làm gì được ông, vì Thượng Viện sẽ tha bổng ông thôi,” ông nói.
Ông Nguyễn Xuân Thủy, cư dân Fountain Valley, chia sẻ: “Đây là xứ dân chủ, ai cũng có quyền. Nếu có việc gì không rõ ràng, người ta có quyền điều tra, rồi luận tội, theo luật định.” (Đỗ Dzũng)
—