Giữa hàng loạt chỉ trích sau vụ bạo loạn chấn động tại Đồi Capitol, Tổng thống Donald Trump đã xuất hiện trong đoạn video dài hơn 2 phút sáng 8-1 giờ Việt Nam.
Ông lên án các hành động phá hoại và bạo lực tại Đồi Capitol đã khiến ít nhất 5 người chết (bao gồm 1 cảnh sát), cam kết sẽ đảm bảo quá trình chuyển giao quyền lực suôn sẻ và có trật tự. Dù không hề nhắc tới Tổng thống đắc cử Joe Biden, giọng điệu của ông Trump đã thể hiện sự nhượng bộ.
Tuy nhiên, sau khi đưa ra cam kết sẽ đảm bảo chuyển giao quyền lực một cách hòa bình, êm thắm, ngày 8-1, ông Trump viết trên Twitter cho biết mình sẽ không dự lễ tuyên thệ nhậm chức của người kế nhiệm, Tổng thống đắc cử Joe Biden vào ngày 20-1.
Nội dung dòng tweet ngắn gọn: “Trả lời câu hỏi của các bạn, tôi sẽ không tham dự lễ nhậm chức ngày 20-1”.
Nguy cơ bị luận tội lần 2
Phe Dân chủ, với những tiếng nói cáo buộc ông Trump kích động vụ bạo loạn ngày 6-1, cho rằng tổng thống phải bị phế truất dù nhiệm kỳ của ông chỉ còn chưa đầy 12 ngày nữa.
Trong tuyên bố được phát ngày 8-1, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cảnh báo nếu Tổng thống Trump không bị phế truất theo tu chính án 25, Hạ viện sẽ loại bỏ ông bằng tiến trình luận tội.
Theo truyền thông Mỹ, ngay sau khi xảy ra vụ bạo loạn ở Đồi Capitol, một số bộ trưởng trong chính quyền Trump đã thảo luận về việc kích hoạt tu chính án 25 để loại bỏ tổng thống. Ngoại trưởng Mike Pompeo, Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin nằm trong số những quan chức tham gia bàn bạc, theo Đài CNBC.
Tuy nhiên, các bộ trưởng cuối cùng đã từ bỏ ý định trước sự phản đối của Phó tổng thống Mike Pence. Theo quy định, nếu muốn loại ông Trump theo tu chính án 25 trước hết cần phải có chữ ký của phó tổng thống và đa số bộ trưởng.
Trong cuộc phỏng vấn với CNN ngày 8-1, trợ lý của bà Pelosi, bà Katherine Clark, tiết lộ tiến trình luận tội ông Trump có thể bắt đầu sớm nhất vào tuần tới. Hơn 100 nghị sĩ Dân chủ đã lên tiếng đòi phế truất tổng thống.
Nguồn tin của CNN cho biết do thời gian không còn nhiều, phe Dân chủ sẽ thông qua quy định mới, tiến tới biểu quyết luận tội ông Trump trong vòng 2 ngày. Các nghị sĩ Dân chủ tại Hạ viện sẽ họp kín và thảo luận về vấn đề này trong ngày 8-1 (giờ Mỹ).
Nếu bà Pelosi tuyên bố khởi động tiến trình luận tội, ông Trump sẽ là tổng thống đầu tiên trong lịch sử Mỹ hai lần bị Hạ viện luận tội.
Ông Trump tự ân xá chính mình?
Báo New York Times ngày 7-1 dẫn hai nguồn thạo tin tiết lộ Tổng thống Trump đã nói với các cố vấn ông sẽ tự ân xá cho chính mình trong những ngày cuối cùng của nhiệm kỳ. Mặc dù đây không phải là lần đầu tiên vấn đề này được nhắc tới, thông tin của New York Times gây chú ý đặt trong bối cảnh hiện tại.
Truyền thông Mỹ trước đó loan tin luật sư Pat Cipollone, cố vấn pháp lý của Nhà Trắng, đã cảnh báo Tổng thống Trump có thể đối mặt với các hậu quả pháp lý vì đã kêu gọi người ủng hộ tuần hành tới Đồi Capitol. Một công tố viên liên bang phụ trách thủ đô Washington kế đó cho biết không loại trừ việc truy tố bất kỳ người nào dính tới vụ bạo loạn trên Đồi Capitol.
Ân xá là một đặc quyền của tổng thống nhưng chưa từng có tổng thống nào tự ân xá cho chính mình. Nhưng sau những gì xảy ra ở Đồi Capitol và Georgia, New York Times ám chỉ ông Trump có thể đang nghĩ tới việc tiến hành động thái chưa từng có tiền lệ này.
Bởi vì chưa từng có tổng thống nào tự ân xá chính mình, giới nghiên cứu luật ở Mỹ vẫn đang chia rẽ về việc liệu có hợp pháp hay không nếu ông Trump tiến hành một động thái như vậy.
2 bộ trưởng đầu tiên từ chức
Bộ trưởng Giáo dục Betsy DeVos và Bộ trưởng Giao thông Elaine Chao đã nộp đơn từ chức ngày 7-1 (giờ Mỹ), kéo dài danh sách các quan chức Mỹ rời khỏi chính quyền Trump để phản đối vụ bạo loạn tại Đồi Capitol.
Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, một thành viên của Đảng Cộng hòa, đã kêu gọi các bộ trưởng bình tĩnh và tiếp tục làm việc. Ông nhấn mạnh cần phải có người ở lại để đảm bảo việc chuyển giao quyền lực suôn sẻ cho chính quyền Biden.