Điểm của Donald Trump tăng vọt, vượt hơn Hillary Clinton trong một cuộc thăm dò. Với xác suất, kể như hai ứng cử viên ngang điểm nhau. Tuy nhiên, một khuynh hướng như dường không có lợi cho Trump: Lá phiếu Công Giáo có vẻ như đang nghiêng về Hillary Clinton…
Báo Washington Post kể về trường hợp tiểu bang Iowa, nói rằng nan đề Công Giáo của Trump hiện rõ tại nhà thờ St. Luke, thị trấn Ankeny.
Giáo dân bảo thủ không ưa cả Trump và Clinton. Và họ lúng túng, nhiều người không biết chọn ai.
Như trường hợp kỹ sư hầm mỏ Matt Edwards, 40 tuổi, kể về cuộc nói chuyện với 2 người bạn trong giáo xứ. Không muốn bầu cho Clinton, nhưng rồi cuối cùng nghĩ rằng có thể sẽ bầu cho bà Clinton. Với Edwards, chuyện này nhức nhối vì ông vẫn thường bầu cho ứng viên Cộng Hòa.
Chính Edwards đã họp nhóm bầu sơ bộ cho Jeb Bush hồi tháng 2/2016 vì tin rằng Jeb Bush có kinh nghiệm nhiều nhất để làm Tổng thống. Và bây giờ ông lúng túng giữa Trump và Clinton, hai người mà ông đêu cho là “hỏng rồi”…
Edwards đã trưởng thành trong một nông trại trước khi ra ngoại ô thành thị, than thở rằng ông muốn có Mitt Romney lần nữa để bầu cho.
Dân số thị trấn Ankeny, phía bắc của Des Moines, tăng gấp đôi trong 15 năm qua. Giáo xứ tăng trưởng nhanh, nên dự kiến tháng tới sẽ mở thêm một thánh lễ chủ nhật. Giáo dân truyền thống bầu cho Cộng Hòa.
Romney đã thắng phiếu giáo dân Công giáo da trắng, những người đi nhà thờ ít nhất một lần/tháng với tỷ lệ thắng 38 điểm hồi năm 2012 (tỷ phiếu 68-30).
Thăm dò mới đây của viện Public Religion Research Institute cho thấy Trump dẫn đầu trong nhóm này chỉ còn 17 điểm (tỷ phiếu 49-32). Dị biệt này có nghĩa là nhiều triệu phiếu.
Trong khi Barack Obama thắng Romney trong toàn bộ phiếu Công giáo có 2 điểm thôi (tỷ phiếu 50-48), nhưng cuộc thăm dò tháng trước của Washington Post-ABC cho thấy bà Clinton hơn Trump trong phiếu Công giáo tới 27 điểm (tỷ phiếu 61-34). Dĩ nhiên, trong đó có rất nhiều phiếu sắc dân gốc Latino.
Bản tin WP nói rằng đa số ở thị trấn này đã bầu cho Romney, nhưng bây giờ hầu hết là bất định, thấy không còn lý do nào để bầu cho Trump.
Thăm dò cho thấy ngang ngửa, nhưng các nhà hoạt động của Cộng Hòa tin rằng bà Clinton thắng điểm Trump ở những nơi như Ankeny. Có 1/5 người thành niên Iowa là Công giáo, tiểu bang này có 87% dân là da trắng, và hơn 2/3 cư dân đi nhà thờ ít nhất một lần/tháng.
Cathy Hardekoph, người y tá 47 tuổi đã quyết định ở nhà nội trợ để chăm sóc con nhỏ, nói rằng bà bất mãn vì Trump kình với Đức giáo hoàng Francis đầu năm nay về chuyện xây tường chớ không xây cầu. Thêm nữa, bà bất mãn khi Trump giễu cợt một phóng viên khuyết tật, khi Trump mắng di dân Mexico là dân hình sự…
Bà Hardekoph nói rằng Trump hạ nhục người khác nơi công cộng, chẳng có gì gọi là “giá trị Ky tô giáo” cả. Bà nói rằng bà đành phải bầu cho bà Clinton.
Chồng bà là Charlie Hardekoph, làm về kỹ thuật máy về nông nghiệp, nói rằng ông vẫn bất định, và vẫn thường nghi ngờ rằng có phải Trump bí mật để cho bà Clinton thắng cử, nhưng ông tin rằng bà Clinton là hỏng rồi.
Trong khi đó, báo The Hill ghi rằng cuộc thăm dò mới của CNN/ORC phổ biến hôm Thứ Ba vừa qua cho thấy Trump hơn 2 điểm so với bà Clinton; tuy nhiên trung bình nhiều cuộc thăm dò trên trang RealClearPolitics cho thấy bà Clinton giảm 3.3 điểm, nhưng bà vẫn giữ ưu thế thắng ghế Tổng Thống, nhờ hơn điểm ở các tiểu bang xôi đậu sẽ quyết định thắng cuộc tuyển cử.
Thậm chí, bà Clinton thắng điểm ở các tiểu bang truyền thống Cộng Hòa như Georgia và Arizona.
Báo The Hill tuần này phân tích rằng quyết định thắng thua sẽ nằm ở 11 tiểu bang “chiến trường” dự kiến.
Trước tiên là tiểu bang Ohio. Một cuộc thăm dò của Washington Post/SurveyMonkey (WP/SM) cho thấy Trump hơn 3 điểm ở Ohio. Cuộc thăm dò Emerson College nói, Trump-Clinton ngang điểm. Nhưng vào chiều Thứ Ba vừa qua, bà Clinton hơn 3.3 điểm trong các thăm dò trung bình ở RealClearPolitics.
Chỉ 3% cử tri Ohio trong năm 2012 là gốc Latino. Ưu thế ở Ohio của Trump là da trắng lao động. Bà Clinton bơm 22 triệu đô cho quảng cáo TV từ bây giờ tới tháng 11/2016, trong khi phía Trump chỉ xài có 2 triệu đô ở Ohio. Bà Clinton mở 36 văn phòng vận động ở Ohio, trong khi Trump chỉ mở 16 trụ sở vào cuối tháng 8/2016.
Thứ nhì để quan sát là tiểu bang Florida, nơi có 23 phiếu cử tri đoàn. Hiện thời kể như ngang ngửa. Florida là một trong các nơi tốn tiền: Clinton bơm gần 34 triệu đô cho quảng cáo. Florida có 17% cử tri trong năm 2012 là Latino, và truyền thống dân Mỹ gốc Cuba trung thành với Cộng Hòa đang lung lay. Cuối tháng 8/2016, bà Clinton mở 34 phòng vận động ở Florida, trong khi Trump chỉ mở có 1 trụ sở vận động ở đây.
Tiểu bang ngang ngửa thứ ba là Virginia, nơi này là thành trì Cộng Hòa cho tới 2008, khi Obama thắng cử và là ứng viên Dân Chủ đầu tiên thắng ở đây kể từ khi Lyndon Johnson thắng hồi năm 1964. Trung bình Clinton hơn 5 điểm trong trung bình ở RealClearPolitics. Có 20% cử tri Virginia năm 2012 là da đen, đa số không ưa Trump. Một nhóm khác cũng không ưa Trump – các cư dân tốt nghiệp đại học – đã có 54% bỏ phiếu năm 2012, con số cao nhất trong bất kỳ tiểu bang nào trong nhóm 11 tiểu bang nghiêng ngửa.
Thứ 4 là tiểu bang North Carolina. Bà Clinton hơn điểm một chút, theo RealClearPolitics. Bà Clinton mở 30 văn phòng vận động ở đây, nhưng Trump không có văn phòng nào. Phe bà Clinton bơm 16 triệu đô quảng cáo ở đây, Trump chỉ xài 1 triệu đô. Nơi này, 23% cử tri đi bầu năm 2012 là da đen.
Thứ 5 là Pennsylvania, nơi Trump trước giờ ưa nói là của Trump rồi, nhưng bây giờ không có vẻ như thế. Bà Clinton hơn Trump 6 điểm ở đây, theo trung bình nhiều cuộc thăm dò ở RealClearPolitics. Phía bà Clinton bơm 18 triệu để quảng cáo ở đây từ bây giờ tới ngày bầu cử tháng 11/2016, trong khi Trump chỉ bơm 1 triệu đô.
Thứ 6 là Colorado, nhưng bà Clinton đang vượt hơn 11 điểm trên trung bình RealClearPolitics. Tuy nói là ngang ngửa, nhưng bà Clinton có 75% cơ hội thắng cử ở đây, theo FiveThirtyEight. Dân Latino năm 2012 đi bầu tới 14% tổng số cử tri Colorado, 49% cử tri nơi này là trình độ đại học trở lên – tức là 2 nhóm không ưa Trump.
Các tiểu bang chiến trường khác còn là: Wisconsin, Michigan, Nevada, New Hampshire… Tất cả các nơi hiện nay đều cho thấy bà Clinton hơn một chút, nghĩa là cơ nguy chao đảo, và điểm cho thấy: bà Clinton bơm tiền ào ạt để quảng cáo từ bây giờ tới tháng 11, trong khi Trump xài rất ít hoặc không xài gì cả.
Vào chiều hôm Thứ Tư vừa qua, Real Clear Politics ghi nhận nhiều cuộc thăm dò như sau, dấu cộng là hơn điểm.
Trung bình RCP Average, các ngày 8/25 – 9/6, Clinton 45.9, Trump 42.8: Clinton +3.1
Economist/YouGov, 9/4 – 9/6, 44, 42, Clinton +2
Reuters/Ipsos, 9/1 – 9/5, 40, 38, Clinton +2
CNN/ORC, 9/1 – 9/4, 48, 49, Trump +1
LA Times/USC, 8/30 – 9/5, 44, 44, Huề
NBC News/SM, 8/29 – 9/4, 1.0, 48, 42, Clinton +6
IBD/TIPP, 8/26 – 9/1, 44, 43, Clinton +1
FOX News, 8/28 – 8/30, 48, 42, Clinton +6
PPP (D), 8/26 – 8/28, 48, 43, Clinton +5
Monmouth, 8/25 – 8/28, 49, 42, Clinton +7
Nghĩa là, bà Clinton đang thắng thế. Khi nhìn các tiểu bang nghiêng ngửa, các tiểu bang truyền thông Mỹ gọi là các tiểu bang chiến trường, chúng ta thấy bà Clinton bơm tiền ào ạt quảng cáo, mở văn phòng vận động nhiều tràn ngập… trong khi Trump bơm tiền rất ít, hoặc không bơm tiền chút nào, và mở rất ít văn phòng vận động, hoặc không mở văn phòng nào. Có vẻ như Trump không ưa xài tiền? Hoặc chỉ xài tiền cho vài tay thân tín? Hay Trump đang tin chắc thắng? Hay Trump chỉ trình diễn thôi?
Trong khi đó, khối giáo dân truyền thống Cộng Hòa lại dội ngược… Hay vì Trump tin là sẽ có tin tặc khui ra bí mật email sẽ hại bà Clinton? Thiệt là khó hiểu.